Πρόωρος τοκετός σημαίνει να γεννηθεί το μωρό πριν τις 37 εβδομάδες κύησης και σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας στην χώρα μας ανέρχεται στο 14%, ποσοστό ιδιαίτερα αυξημένο για Ευρωπαϊκή χώρα (14% σημαίνει περίπου ότι 1/7 κυήσεις στην Ελλάδα θα καταλήξουν σε προωρότητα). Ο πρόωρος τοκετός μπορεί να είναι ιατρογενής και να οφείλεται σε επιπλοκές που έχουν εμφανιστεί στην κύηση ή να είναι αυτόματος πρόωρος.

Και στις δύο όμως περιπτώσεις η προωρότητα συσχετίζεται με αυξημένο ποσοστό επιπλοκών για το νεογνό τόσο στο άμεσο περιγεννητικό στάδιο όσο και σε μεταγενέστερο χρόνο. Το ερώτημα είναι εάν η διαχείριση των κυήσεων ως προς τον κίνδυνο του πρόωρου τοκετού μπορεί να είναι τέτοια ώστε να επιτευχθούν τα αντίστοιχα Ευρωπαϊκά επίπεδα.

 

Η απάντηση είναι ναι. Ο πρόωρος τοκετός μπορεί να συμβεί απότομα, πολλές φορές δεν δίνει κάποιο σύμπτωμα ή προειδοποιητικό σημάδι και δεν συνοδεύεται από πόνο. Επομένως έχει ιδιαίτερη σημασία η έγκαιρη ανίχνευση των κυήσεων που ανήκουν στην ομάδα υψηλού κινδύνου για πρόωρο τοκετό. Για παράδειγμα κάποιες σημαντικές υπερηχογραφικές μετρήσεις είναι αυτή του μήκους του τραχήλου της μήτρας ήδη από το πρώτο τρίμηνο της κύησης, η εκτίμηση της αιμάτωσης από τις μητριαίες αρτηρίες αλλά και η παρακολούθηση της ανάπτυξης του εμβρύου σε πιο προχωρημένα στάδια της κύησης,. Έτσι ξεχωρίζουμε τις κυήσεις που χρειάζονται πιο εντατική παρακολούθηση. Με την κατάλληλη θεραπευτική παρέμβαση με βάση τα δεδομένα της κάθε κύησης μπορούμε να αποφύγουμε τον πρόωρο τοκετό.

 

Ο Ιατρός έχει πρωτοστατήσει με το ερευνητικό και κλινικό του έργο στην μέτρηση του τραχήλου της μήτρας ήδη από το υπερηχογράφημα της αυχενικής διαφάνειας, γεγονός που έχει βοηθήσει πολλά έμβρυα να αποφύγουν τον κίνδυνο της προωρότητας.. Όσο νωρίτερα διαπιστωθεί μια τραχηλική ανεπάρκεια τόσο μεγαλύτερη η ευχέρεια πρόληψης  και θεραπευτικών χειρισμών. Ο Dr Παπαστεφάνου ήταν βασικός συντελεστής στην συλλογή επεξεργασία και δημοσίευση κλινικών δεδομένων σε πάνω από 10.000 κυήσεις στην Ελλάδα που έδειξαν ότι ο πρόωρος τοκετός μπορεί να προβλεφθεί από την μέτρηση του τραχήλου της μήτρας στο πρώτο το δεύτερο ή το τρίτο τρίμηνο της κύησης – σε συμφωνία και με άλλα ερευνητικά κέντρα του Εξωτερικού. Επίσης μελέτησε τις αλλαγές του τραχήλου κατά την εξέλιξη της κύησης δημιουργώντας ένα εξατομικευμένο μοντέλο παρακολούθησης. Αυτή η μεθοδολογία δημοσιεύθηκε και παρουσιάστηκε σε αρκετά Ελληνικά και Διεθνή συνέδρια.

 

Στο κέντρο μας έχουμε μεγάλη εμπειρία στην διαχείριση παθολογικών καταστάσεων που συνδέονται με προωρότητα. Ακολουθούμε σύγχρονα πρωτόκολλα υπερηχογραφικής παρακολούθησης που εξατομικεύονται όμως και με βάση την εμπειρία μας. Ο ιατρός έχει δημοσιεύσει σημαντικές κλινικές μελέτες σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αθηνών και το kings College Hospital για καταστάσεις που συνδέονται με τον πρόωρο τοκετό όπως το ελαττωμένο μήκος τραχήλου της μήτρας, η Προεκλαμψία, και ο Διαβήτης της κύησης. Επίσης αποτελεί μέλος της ομάδας σύνταξης των οδηγιών της Ελληνικής Μαιευτικής και Γυναικολογικής Εταιρίας για τον πρόωρο τοκετό.

 

Πρόσφατα σε μια τιμητική συνεργασία με το Fetal Medicine Foundation και τον Καθηγητή Kypros Nicolaides συμμετείχε στην δημιουργία ενός νέου τρόπου πρόβλεψης εμβρύων που δεν αναπτύσσονται επαρκώς στην ενδομήτριο ζωή εμφανίζοντας προβλήματα οξυγόνωσης και τελικά οδηγούνται σε πρόωρο τοκετό. Αυτή η καινοτόμος προσέγγιση αναμένεται να μειώσει το ενδεχόμενο προωρότητας.

 

Τελικά η εμπειρία μας διδάσκει ότι ο κίνδυνος είναι συνώνυμος της άγνοιας, της φοβίας αλλά και της έλλειψης επιστημονικής σκέψης και εμπειρίας. Ακολουθώντας την απαιτούμενη μεθοδολογία μπορεί να αποφευχθεί η προωρότητα σε πολλές περιπτώσεις. Όλες οι κυήσεις πρέπει να ελέγχονται και στις λίγες περιπτώσεις όπου υπάρχει αυξημένος κίνδυνος μια εξειδικευμένη προσέγγιση μπορεί να τον αποτρέψει.